جمع در زبان فارسی: شلختگی ها و نادرستی ها
کاظم کردوانی – این گفتار در چهارچوب وبینارهای انجمن آزادی اندیشه و با همکاری ایران آکادمیا برگزار شده است.
تأملی براعتراضهای اجتماعیِ اخیر در ایران
تأملی براعتراضهای اجتماعیِ اخیر در ایران: از دیماه ۹۶ تا دختران خیابان انقلاب دانشگاه هومبولت / برلین/ آوریل ۲۰۱۸ – انجمن آزادی اندیشه «وقایع سیاسی در ایران شتابی فزاینده گرفته. جمهوری اسلامی با انباشتی از بحران‌ها اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، منطقه‌ای و اکولوژیک مواجه است. همزمان ناتوانی دولت از کنترل اوضاع، ناتوانی اپوزیسیون از تغییر […]
دو نخستین کنگره نویسندگان: پاریس و تهران. «رئالیسمِ سوسیالیستی» در سیاست و ادبیات
درآمد یکی از پردامنه‌دارترین موضوع‌هایی که می‌توان در این صدسالگی انقلاب اکتبر به آن پرداخت، موضوع روشنفکران است. با ده‌ها سرواژه: از نگاهِ حزب کمونیست شوروی و زمام‌داران و نظریه‌پردازان آن به روشنفکران و نوعِ رفتاری که در این پهنه پیشه‌کردند (چه در جمهوری‌های شوروی و چه در کشورهای دیگر)؛ و همچنین «حزب‌های برادر» (با […]
شهر و شهروندی در آیینه‌ی فروریختن ساختمان پلاسکو
کاظم کردوانی، جامعه‌شناس آتش سوزی و فروریختن ساختمان پلاسکو به علتهای گوناگون و در پیِ آن دست به دست دادن عاملهای مختلفِ تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و روانی به یکباره به نمادی تبدیل شد که از خود این رویداد بسیار فراتر رفت و چیزهایی را به نمایش گذاشت که جداجدا، و به چشم بسیاری بی ارتباط […]
فروریختن ساختمان پلاسکو، آیینه وضعِ ما
درآمد: گاه رویدادی، به‌علت‌های گوناگون و در پیِ دست‌به‌دست دادن عاملهای مختلفِ تاریخی و اجتماعی و فرهنگی و روانی، به‌یک‌باره در کشوری تبدیل می‌شود به نمادی که از خود آن رویداد بسیار فراتر می‌رود. و چیزهایی را به نمایش می‌گذارد که جداجدا، و به‌چشم بسیاری بی‌ارتباط باهم، در جامعه یا زیرِ پوستِ جامعه به‌شکل نهان […]
آزادی وجدان، اصلِ فراموش شده آزادی ها
چکیده: این مقاله* در دو قسمت ارائه شده است. در قسمت نخست، پس از جست‌وجوی کوتاهی در معناهای «وجدان» در فرهنگ‌های معاصر ایران و چند فرهنگ دوزبانه‌ی قدیم و نظر محمدعلی فروغی در این خصوص، به تاریخچه‌ی پیدایش مفهوم‌های «وجدان» و «آزادی وجدان» اشاره شده است و در بخش آخرِ این قسمت به تحولِ معنایی […]
بسترهای فکری، فرهنگی، اجتماعیِ پیدایش جنبش سبز
چکیده: در این مقاله به بررسی بیست عامل در جامعه‌ی ما پرداخته شده است که از نگاهِ این قلم، جنبش سبز بر بستری که این عامل‌ها فراهم کردند، به وجود آمد. این عامل‌ها عبارت‌اند از: حرکت روشنفکران ایران، رشد شهرنشینی، باسواد شدن، تعداد دانشجویان، تعداد دانش‌آموزان، نقش خانواده در ایران، انتقال فرهنگ طبقه متوسط ایران، […]
چگونگیِ شکل گیریِ علوم اجتماعی در غرب و در ایران، تفاوت‌ها و مانع‌ها و دستاوردها
کاظم کردوانی: اگر موافق باشید بحثمان را با چگونگی شکلگیری علوم اجتماعی در غرب شروع کنیم. فرهاد خسروخاور:علوم اجتماعی در غرب مخصوصاً جامعه‌شناسی در ارتباط با بحران ناشی از جامعه صنعتی به وجود آمد. یعنی جامعه صنعتی باعث شد که در ده و شهر و در داخل شهر هم روابط اجتماعی، شغل های سنتی همه […]