ذهنِ دیجیتال و هویتِ مجازی: به جهان پس از «واقعیّت» خوش آمدید!

مهدی خلجی –

تهدیدِ ویروس عالم‌گیرِ کرونا، در یک چشم به هم زدن، چنان جهش عظیمی در نیازها و وابستگی‌های بشر به تکنولوژی دیجیتال پدید آورد که دیگر هیچ یک از جنبه‌های زندگی فردی و اجتماعی را یارای مقاومت در برابر تأثیرهای پیچیده‌ی جهان مجازی نمانده است.اکنون شبحِ تکنولوژی دیجیتال بر فراز زیست‌جهانِ بشری به تمامی گسترده است: از صمیمانه‌ترین رابطه‌ها‌ی عاطفی و امیالِ غریزی گرفته تا خُردترین اشکالِ تکوین و تحولِ علم و صنعت، تکاپوهای فرهنگی، سرمشق‌های سیاست‌ورزی یا سازوکارها و کارکردهای اجتماعی.امروزه، «واقعیتِ» آن‌چه جهان «مجازی» می‌خوانیم، نسبت به آن‌‌چه تا کنون جهان «واقعی» می‌انگاشتیم، حتّی واقعی‌تر به نظر می‌آید.

«ذهنِ دیجیتال و هویتِ مجازی: به جهان پس از «واقعیّت» خوش آمدید!» عنوان گفتاری است که، به زبانی ساده، نخست به توضیح مفهوم «دنیای مجازی» می‌پردازد، سپس ویژگی‌های انسانی را توصیف می‌کند که زندگی و کار و کنش او در این جهان می‌گذرد، شکلی که او خود را تعریف می‌کند، نوعی که او دیگران را درمی‌یابد یا جامعه‌ی انسانی را به تصور درمی‌آورد، و سرانجام، انقلابی که با ورود به عصر دیجیتال در نحوه‌ی کار ذهن انسان و الگوهای فهم و شناخت او رخ داده و طرز ادراک و احساس او را سراسر دگرگون ساخته است.

این گفتار در چهارچوب وبینارهای انجمن آزادی اندیشه و با همکاری ایران آکادمیا برگزار شده است.